అమెరికాకి కొద్ది రోజుల పాటు చుట్టపు చూపుగా వచ్చి పోయేవారికీ, కొన్నేళ్ళు నివాసం ఉన్న వారికీ, ఇక్కడే స్థిరనివారం ఏర్పరుచుకున్న వారికీ - ఈ మూడు వర్గాల భారతీయులకీ - ఈ సమాజాన్ని చూసే దృక్కోణంలో, ఈ సమాజంతో మెలిగే పద్ధతిలో కొన్ని మౌలికమైన భేదాలు ఉన్నాయి. ఇక్కడే నివాసం ఏర్పరుచుకున్న భారతీయులకి, అందునా తెలుగు వారికి, వాళ్ళవి మాత్రమే అయిన అనుభవాలు ప్రత్యేకంగా ఉన్నాయి. ఆ అనుభవాల కథలని వాళ్ళే చెప్పుకోవాలి, రాసుకోవాలి అని ఒక కచ్చితమైన అభిప్రాయంతో కలం పట్టిన వాణ్ణి నేను. అంచేత నేను రాసుకునే ...

“చంద్రుడు గుండ్రంగా ఎందుకు కనిపిస్తాడు” అని పిల్లలు అడిగితే తల్లిదండ్రులు ఏం చెపుతారు.

“అమ్మా నేనెట్లా పుట్టాను?” అని అడిగితే తల్లి ఏం చెబుతుంది?

పిల్లలు అనేక సందర్భాలలో అమాయకంగా తల్లిదండ్రులను అడుగుతూ పోతారు. వాటికి సమాధానం చెప్పలేనప్పుడు, నోరుమూసుకో అని గానీ, దేవుడిచ్చాడు అని గానీ, బుకాయిస్తే అది సమాధానం చెప్పినట్లు కాదు. తెలియనప్పుడు తెలుసుకుని చెపుతాను అంటే పోయేదేమీ లేదు. అది సరైన ధోరణి కూడా. అబద్ధాలు, అసత్యాలు కలిపి చెప్పి పిల్లలకు వక్రీకరించే ధోరణి చేయకూడదు. కానీ, చాలామంది తల్లిదండ్రులు ఈ తప్పులే చేస్తుంటారు. వారు చెప్పే విషయాలు పిల్లలకు గాఢంగా నాటుకుపోతాయి. అలాగే తల్లిదండ్రుల మాటలు...

ద్రావిడ భాష అయిన తెలుగు భాషా పరిణామం చూస్తే, ఎన్నో రకాల అందాలను ఆపాదించుకుంటూ రెండు వేల సంవత్సరాలకు పైగా ఎలా రూపాంతరం చెందిందో అర్థమవుతుంది. 

క్రీస్తు పూర్వమే తెలుగులో ప్రప్రధమ కవియిత్రి రంగాజమ్మ సాహిత్యంలో తెలుగు పదాలను వాడిన దగ్గరనించీ, ఇప్పటి దాకా పరిశీలనగా చూస్తే  ఒక పుస్తకం వ్రాయాలి. కనుక మనం ఇప్పుడా పని చేయటం లేదు. ఈ రోజుల్లో విడిపోదామనే తెగులుతో కొట్టుకుచచ్చే మన తెలుగు వాళ్ళని కలుపుతున్న ఒకే ఒకటి తెలుగు భాష కనుక, ఇప్పుడు ఆ తెలుగు భాష ఎలా వుందో చూద్దాం. అదికూడా మళ్ళీ ఆంధ్రా తెలుగు, తెలంగాణా తెలుగు, రాయలసీమ తెలుగు​...

తెలుగులో మంచికథలు రావట్లేదని ఈమధ్య తరచుగా వింటున్నాం, చదువుతున్నాం.  అయితే, ఈ “మంచి” అన్న విశేషణం గూర్చి పెద్దగా చర్చ జరగలేదు. పైగా, “మంచికథలు రావట్లేదు” అని మొదలయ్యే వ్యాసాలు రెండో వాక్యంలోనే చెహోవ్ ఇలా అన్నాడనో, లేదా గాబ్రియేల్ గార్సియా మార్క్వెజ్ అలా అన్నాడనో తరచుగా చూస్తుంటాం కూడా.  ఈ వ్యాసకర్తలకు సాటి తెలుగువాళ్లు గానీ లేక భారతీయులు గానీ మంచికథ గూర్చి ఏమన్నారో తెలియదో లేక తెలుసుకోవాలని అనిపించదో అర్థంకాని విషయం. అయితే, తెలుగులో మూసకథలు కొల్లలుగా వస్తున్నాయనేది మాత్రం పత్రికలే ఒప్పుకునే విషయం. ఆ మధ్య ఆంధ్రభూమి కథలపోటీని నిర్వహిస్తూ, “మాకు మూసకథలు వద్దు!”...

కవిత్వం హృదయసంబంధి.కవిత్వాన్నిఎన్నిరకాలుగా నిర్వచించినా సిద్దాంతీకరించి నా అవి ప్రతిపాదనలు/పరిశీలనలు మాత్రమే కానీ నిరూపిత సత్యాలు కావు. మంచి కవిత్వాన్ని నిర్వచించటం కష్టం కానీ తెలుసుకోవటం కష్టం కాదనే నా అభిప్రాయం. దానికి మేధాసంపత్తి ,భాషాపాండిత్యం అవసరం లేదు.ఒక గాఢమైన అనుభూతికి స్పందించే హృదయం చాలు.

​

నా ఉద్దేశ్యం లో కవిత్వం ఎప్పుడూ వైయుక్తికమే .వ్యక్తి  అనుభవం లో లేనిదేదీ సమాజం లో లేదు.సామాజిక వస్తు ప్రధాన కవిత్వం కూడా వైయుక్తిక కవిత్వం లాగా  తన  ప్రత్యక్ష లేదా పరోక్ష అనుభవం లోంచి కవి సారించిన దృష్టి .కవితా వస్తువు వైయుక్తికమైనా...

భారత  స్వాతంత్రోద్యమం జరిగి ఎంతో కాలం కాలేదు కానీ, దాని గురించి మనకి తెలిసింది తక్కువేమో అనిపిస్తుంది. అమెరికాలో 240 ఏళ్ల క్రితం జరిగిన సివిల్ వార్ గురించి ఇక్కడ ఇప్పటికీ చెప్పుకున్నంత కానీ, సినిమాల్లోనో, టీవీ డాక్యూమెంటరీల్లోనో చూసినంత కానీ, భారత స్వాతంత్రోద్యమం గురించి ఇండియాలో మాట్లాడతారా, విన్నామా అనిపిస్తుంది. దాని గురించి స్కూళ్లలో  చెప్పేది చాలా తక్కువ. స్వాతంత్రోద్యమానికి dedicated గా ఉన్న మ్యూజియాలు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో ఎక్కడా ఉన్నట్లు లేవు; విజయవాడలో 2008లో ఒకటి తెరిచారని విన్నాము కానీ, దాని గురించి ఎక్కువ ప్రచారం ఏమీ జరిగినట్లు లేదు. వైజాగ్ లో ...